Prije nego što je porušen i na njegovom mjestu sagrađen novi objekat, u centru Berana se nalazio stari mesdžid-vakufska kuća, kao posljednji svjedok nekadašnje stare varoši. Prema dostupnim podacima, ovaj objekat je podignut 1863. godine. U prizemnom dijelu, oslanjao se na pet drvenih stubova sa dva polukružna drvena luka.

Godine 1455. godine Osmanlije Turci zauzimaju srednjevjekovni grad Bihor a zatim i župu Budimljanjsku, koja ubrzo potom postaje carski Has… Poslije bitke na Rudešu, 1862. godine, Turci prave utvrđenje na Jasikovcu, drveni most na Limu, kasarne u podnožju Jasikovca, kuće tj. stanove za oficire i činovnike, gdje i danas to naselje nosi naziv Hareme. Odmah se uspostavlja vojna i administrativna vlast i formira se Beranska kaza, sa kajmakanom na čelu, koja pripada Skadarskom sandžaku. Do kraja XIX vijeka grad se razvijao takoreći stihijski, tako da je kajmakam Mehmed-beg Bahtijarović poznat i kao Beg Jajčanin, koji je bio Praški đak, i sam uticao na uređenje i razvoj grada.

Kajmekam Beg Jajčanin je u Berane došao 1885. godine kao borac, a 1889. godine postaje binbaša (vojni zapovjednik) i gradski kajmekam. Ovaj utemeljivač beranske varoši umro je 1896. godine i na njegovoj dženazi su prvi put prisustvovali i sugrađani pravoslavci.

Naseljavanje stanovništva u ovom kraju intenzivirano je i poslije 1867. godine, nakon požara bjelopoljske čaršije. Zanatlije i trgovci iz Bijelog Polja tada su našli utočište u novoizgrađenom gradu. Pored njih, Berane su naseljavali i stanovnici iz drugih crnogorskih krajeva, sklanjajući se od ratnih vihora… U tom periodu bilo je više velikih kuća, česma i šadrvan, a formiran je i zanatski centar kao i stočni trg.

Do prije nego što je porušen i na njegovom mjestu sagrađen novi objekat, u centru Berana se nalazio stari mesdžid-vakufska kuća, kao posljednji svjedok nekadašnje stare varoši. Prema dostupnim podacima, ovaj objekat je podignut 1863. godine. U prizemnom dijelu, oslanjao se na pet drvenih stubova sa dva polukružna drvena luka.

Tu je dovedena voda čunkovima sa Đurđevih Stupova, a iznad česama se nalazio tarih ispisan staroturskim pismom:

Vakufska kuća je srušena ali se nije postupilo po projektnom rješenju već su autori konačno usvojenog idejnog rješenja kao i realizatori istog, povećanjem građevinskih gabarita i izgleda i onako siromašnu kulturnu i arhitektonsku baštinu Muslimana u Beranama dodatno osiromašili neautentičnom rekonstrukcijom Vakufske kuće, koja je više od vijeka bila jedan od prepoznatljivih simbola grada.

Arhitekta Rifat Alihodžić, docent na Arhitektonskom fakultetu u Podgorici, odrekao se autorstva nad projektom rekonstrukcije ovog spomenika kulture, o čemu je nedjeljnik Monitor pisao.

„Ja sam jednoj grupi ljudi, izgleda, trebao samo dok nijesu dobili dozvolu za gradnju, a dozvolu nijesu mogli dobiti za neki kič. Moj originalni projekat postoji negdje u Opštini. Kada sam izašao na teren i vidio šta je napravljeno, bio sam šokiran…”, ispričao je Alihodžić za nedjeljnik Monitor.

Vakufska kuća stara je koliko i grad Berane, ili tek koju godinu manje. Podaci o njenoj gradnji razlikuju se u deceniju-dvije. Varoš je nikla 1862. godine, a ova kuća, kako neki izvori govore, napravljena je samo godinu kasnije.

Na tabli, na njoj, staroturskim pismom i jezikom bila je upisana hiljadu tristota godina po hidžri, odnosno 1883. Vjeruje se, ipak, da je ovaj drugi datum tačniji.

Kuća je, kažu istorijski izvori, zadužbina Ahmed-Hamdi paše, koji je posvetio svom rano preminulom sinu jedincu. U stvari, objekat je sagrađen zbog česama koje su značajnije i od same zgrade.

O tome je govorio i natpis na njoj – ,,česma Ahmed-Hamdi paše 1300-te”. I zgradu i česme on je svojevremeno poklonio Islamskoj zajednici. U njoj je sve do izgradnje džamije u naselju Hareme, u novije vrijeme, bilo sjedište jedinog beranskog imama.

Nemarom i nebrigom Vakufska kuća dovedena je do potpunog propadanja. Nije joj bilo spasa, do temelja je porušena, da bi bila rekonstruisana ali ne u izvornom izgledu.